Bu kadar ciddiyetle hayat geçmez azıcık tiye alalım 🙂 Eğlenerek zayıflamaya, eğlenerek sağlıklı beslenmeye hazır mısınız ? bana takılın hayatı yaşayın o vakit… Haydi başlayalım!
Vitaminler var mı ? kilo aldırır mı ???
Sevgili okurlarım, öncelikle soruları yanıtlayarak başlayalım. Vitaminler vardır,hatta inanmayacaksınız ama mineraller de vardır. Peki bunlar nelerdir ve ne işe yararlar,hangi besinlerde bulunurlar? Bu yazı sonunda özet bilgilere sahip olmuş olacaksınız.
Genel olarak vitamin ve minerallerin kilo alımına neden olduğuna dair inanışlar vardır. İnanışlar diyorum; çünkü bu inanışın ötesinde bilimsel gerçekliği olan bir bilgi değildir. Üzgünüm; ama vitamin mineral takviyelerini kilo almak için kullanıyorsanız yanılıyorsunuz. Çünkü vitaminlerin de minerallerin de enerjileri yoktur. Yani tıpkı su gibi kalorisi koca bir sıfırdır. Ancak bazı minerallerin ve vitaminlerin eksikliği sonucu iştahsızlık durumu ortaya çıkar, mesela demir gibi. Anemi,yani namı diğer kansızlık, demir minerali (folik asit, B12 vitaminlerine bağlı olarak da farklı kansızlık türleri ortaya çıkabilir!) eksikiliği sonucu ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. En önemli yan etksi de iştahsızlık, dolayısı ile kilo kaybıdır. Tedavisi demir mineralini yerine koyarak yapılır. Tedaviye cevap alınıp sağlık durumu düzelince, haliyle iştah da normale döndüğünden, zaten hali hazırda zayıf olan anemik bireyler azıcık kilo alır ve olması gereken ağırlığa ulaşırlar. Ancak burada göz ardı edilmemesi gereken durum, bu bireylerin demirden dolayı değil; iştahları açıldığı ve yedikleri için kilo aldıklarıdır. Yani misal, siz hiç Afrikalı obez gördünüz mü? Mümkün değil. Neden? Çünkü adamlar açlar aç…Bu sebep ile eğer sağlıklı bir birey iseniz, herhangi bir fizyolojik anormallik (sağlıksız olma durumu) yok ise su içsem yarıyor, ben çok yemiyorum; ama bir türlü zayıflayamıyorum. Hatta Allah sizi inandırsın ekmek bile yemiyorum (sanki çok doğru bir şey de yaptığın 🙂 ) gibi bahanelere sığınmayınız.
Şimdi gelelim başlıca vitaminlere ve faydalarına. Vitaminler yağda ve suda çözünenler olarak iki gruba ayrılırlar. Yağda çözünen vitaminler A,D,E,K vitaminleri; suda çözünenler ise B gurubu vitaminleri ve C vitaminidir. Bu ayrım ile ilgili en önemli nokta, yağda çözünen vitaminlerin vücutta depolanırken suda çözünen vitaminlerin depolarının olmadığıdır. Yani A,D,E,K vitaminlerinin fazlalıkları da eksiklikleri gibi vücuda zararlıdır. Ne demişler, ”Her şeyin çoğu zarar azı karar.” C vitamininin suda çözündüğü için fazlalığı gibi bir durum söz konusu değildir. Zaten fazla geldi İse idrar ile atılır.
A VİTAMİNİ : Önemli bir antioksidandır, yani vücuttaki toksik (zehirli) maddelerin etkisiz hale getirilmesi ve bağışıklığın güçlenmesinde etkilidir. Göz sağlığının korunması için birebirdir. En iyi kaynakları; yumurta sarısı, karaciğer, çedar peyniri, havuç, kavun, kayısı, brokoli, bal kabağıdır.
D ViTAMİNİ : Besinler İle karşılanmayan tek vitamindir. Bu vitaminin karşılanması için güneş ışığına ihtiyacımız vardır. Yaz aylarının öğle saatleri dışındaki saatler içinde her gü 10-15 dakika kadar güneşlenilmelidir. Kollarınız ve yüzünüz güneş görsün o da yeter:)
E VİTAMİNİ: Antioksidan özelliği olan vitaminlerden biridir. Dolayısı ile bağışıklık sisteminin güçlenmesine koroner kalp hastalıkları, kanser gibi hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde etkindir. En iyi kaynakları; fındık, ceviz gibi yağlı tuhumlar, ıspanak, tofu, avakado, bitkisel yağlar (özellikle zeytin yağı)dır.
K VİTAMİNİ: Bağırsaklarımızda hali hazırda üretilebilen bir vitamindir. Karaciğerde kanama riskini azaltır, kanın pıhtılaşmasını düzenler, immün sistemi güçlendirir ve sindirim sistemi sağlığı üzerinde etkilidir. Vitamin, K yönünden zengin besinlerin tüketilmesi kadınlarda ileri yaş problemlerinin başında gelen osteoporozisin riskini azaltır. Regl dönemlerinde aşırı kanamayı ve menstrüel acıyı önler. Bu besinler; koyu yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, brüksel lahanası , karnabahar ve lahanadır.
B GRUBU VİTAMİNLERİ: Bu grup hakkında bilmemiz gerek en önemli şey ekmektir. Ekmek yemiyorum diyen arkadaşlar tamam beyaz ekmek yemeyin; ancak tam tahıllı ekmeklerden alacağınız hem sağlıklı karbonhidrattan (evet yanlış duymadınız sağlıklı karbonhidrat diye bir şey vardır) hem de birçok vitaminden, özellikle de B grubu vitaminlerinden kendinizi mahrum etmeyin, sonra üzülürsünüz. Bir sözüm de vejeteryan arkadaşlarıma. B12 adını verdiğimiz vitaminin kaynakları hayvansal besinlerdir. Dolayısı ile bu vitamine dikkat edip gerekir ise takviye etmek gerektiğini unutmayın mazAllah zihinsel yaşlılık, kapınızı erkenden çalabilir.
C VİTAMİNİ: Kan damarları, skar dokusu için önemli olan bir vitamindir. Güçlü bir antioksidan olan C vitamininin iyi kaynakarı; biber, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kivi, brokoli, çilek, domates, turunçgillerdir. Yani arkadaşlar vitaminler vardır, üstelik sağlığın korunması ve geliştrilmesi üzerinde de azımsanmayacak etkilere sahiptirler.
Dipnot: Bu yazı tamamen okunan bilgilerin akılda kalması için bu üslupla yazılmıştır. Eğer şu an bu cümleyi okuyorsanız amacıma ulaştım demektir!
Diyetisyen Aslıhan ALTUNTAŞ